Haplogrupa I i jej główne podgrupy (12/2017; #8)

Haplogrupa I proto-europejska (Proto-Europeans)

 Haplogrupa I w krajach słowiańskich została wchłonięta przez Słowian z haplogrupą R1a i współtworzy etnos słowiański wraz ze wspólnotą językową (z wyjątkiem Węgier i Rumunii). W Europie Zachodniej Hg I wspólnie z R1b i częściowo R1a jest częścią kilku etnosów. Nawet państwa Skandynawskie uważne za kolebkę etnosu nordyckiego, nie zachowały jednolitości np. językowej, chociaż trzeba przyznać, że migracje R1a i R1b nie zdominowały tej haplogrupy jak to się stało w pozostałej części Europy. Można podejrzewać, że Skandynawia była swoistą enklawą bez wrogiej kolonizacji, a przybysze asymilowali się z ludnością lokalną. Z kolei rozwój liczebny Hg R1b oraz I2 na terenach zachodniej Europy był spowodowany łagodnym klimatem i względnym spokojem. Do Europy od wschodu docierała ekspansja ludów z Azji Centralnej oraz Zakaukaskich i to Słowianie musieli bronić siebie i przy okazji reszty Europy przed wrogami. Dodatkowo zwracam uwagę, że mieszanie się ludności o różnych genach nie zawsze oznacza migracje dużych grup ludzi oraz podboje, a jedynie migracje genów YDNA, czyli mężczyzn, którym udało się zbudować odpowiedni status społeczny i w efekcie duże klany. Przykładowo Hg I2a-Din ma swojego protoplastę – założyciela klanu – żyjącego w okresie pomiędzy 1800-300BC (I2a1b2a1a1 Y3120) i obecnie jest 28 mln jego potomków męskich. Nadałem mu imię Skyton.

Haplogrupa YDNA I jest określana jako staro-europejska i składa się z dwóch podgrup (I1+I2). Jest trzecią co do wielkości w Europie (około 20%), przy czym najwięcej mężczyzn z tą mutacją mieszka w Rosji i Niemczech, łącznie 28%.  I1 dominuje w Europie Zachodniej a I2 w Europie Słowiańskiej.

Podział geograficzny Hg I jest następujący:

  • Europa Zachodnia: 35 mln (I1: 23 mln, I2: 12 mln)
  • Europa Słowiańska: 33,5 mln (I2: 25 mln, I1: 8,5 mln).

Haplogrupa I2 ma kilka znacznych podgrup takich jak Sardyńska, Wyspiarska (Isles), Dynarska i Keltycko-germańska. Największa jest Dynarska, która występuje prawie w całości w Europie Słowiańskiej.

 

Haplogrupa I1 Nordycka

Haplogrupa I określana jest jako staroeuropejska. Jej największa część, czyli Hg I1 nazwana została nordycką (Nordic/Germanic). Obecnie taka nazwa jest jedynie symboliczna, bowiem w Skandynawii rozumianej jako Dania, Norwegia i Szwecja mieszka jedynie 3,5 mln mężczyzn I1 (Europa -32 mln). Udział I1 w populacji tych krajów to 38% i to jest jedyne uzasadnienie nazwy. Również obecnie nie istnieje jakiś etnos nordycki związany z większością populacji tej haplogrupy. Jest rozproszona po całej Europie jako część innych narodów, a najwięcej jej przedstawicieli żyje w Niemczech (20% populacji I1), Wielkiej Brytanii (12%), Rosji (10%), Francji, Szwecji i Polsce (5%).  Historycznie Hg I1 nie wywodzi się w całości ze Skandynawii, bowiem rozwinęła się przede wszystkim w Europie centralnej i zachodniej oraz częściowo w północno-wschodniej.  Pamiętajmy też, że hg I (razem z R1a i R1b) zasiedliła Skandynawię z centralnej i zachodniej Europy. W Skandynawii w okresie pierwszego tysiąclecia naszej ery, hg I1  była niewielką populacją. W okresie rzymskim mogło tam mieszkać milion mieszkańców, zatem szacunkowo mężczyzn z hg I1 oceniam na 100-200 tysięcy wobec kilku milionów dla hg I w całej Europie.

Zatem przypisanie całej haplogrupy I1 do etnosu nordyckiego jest nieuzasadnione. Odnośnie drugiej części nazwy „Germanic”, stosowanie jej jest uzasadnione, jeśli rozumiemy Germanię jako obszar od Renu do Wisły, a nie etnos germański. Tylko niewielu przeciętnych europejczyków to wie i  dla nich Germanie to Niemcy, podobnie jak Prusowie także byli Niemcami. Zatem użycie tej nazwy choć uzasadnione jest niedobre, bo utrwala historyczną nieprawdę.

Najbardziej odpowiednia nazwa dla tej haplogrupy:

północna i zachodnia staro-europejska  /  Northern&Western Proto-Europeans

Proszę zwrócić uwagę, że populacja I1 w Polsce (około 1,6 miliona mężczyzn) jest podobna jak w Szwecji i dużo większa niż w Norwegii czy Danii. W pewnym sensie zaliczamy się do krajów nordyckich bowiem Polacy zachowując etnos słowiański, mają  elementy kulturowo-obyczajowe bliższe regionowi północnemu Europy niż południowemu czy rosyjskiemu.

Ludy nordyckie uzyskały tą nazwę późno, bo o ile się nie mylę w XIX wieku. Pojawiły się nazwy jak Nordic Bronze Age, Nordic Stone Age i rasa nordycka.  Nordyccy Wandalowie, Goci, Wikingowie itd. Wśród Wandali stanowili około 6%. Prawdopodobnie wśród Gotów było podobnie. Jedynie wśród Wikingów mogło ich być więcej.

Proszę spojrzeć na mapę hg I1 wg Eupedii i rejon północno-zachodniej Polski. Pokazuje dużą koncentracje tej haplogrupy. Oczywiście to jest bzdura. Na tych terenach  po II wojnie światowej nastąpiła prawie całkowita wymiana ludności. Ktoś rysował te kreski nie na podstawie danych, ale ogromnych przybliżeń.

 

Haplogrupa I2a1b2 dynarska

Jest największa wśród podklas hg I2.

Mapa częstotliwości występowania haplogrupy I2a1 (obejmuje grupę dynarską, sardyńską i wyspiarską) jako procent populacji na danym terenie. Jest to hg pre-dinaric/sardinian/isles.

Mapa nie pokazuje, że najwięcej mężczyzn tej haplogrupy mieszka w Rosji i Ukrainie – około 40% populacji I2a1.  Tam, gdzie jest najciemniejszy obszar mapy, czyli w krajach byłej Jugosławii mieszka jedynie 10% I2a1. Nie znając tych liczb wiele osób interesujących się genetyka populacyjną popełnia błędy.

Jest omówiona szczegółowo w oddzielnych artykułach.

Haplogrupa I2a1a sardyńska

Haplogrupa Sardyńska (I2a-Sardynian) – również nazwa wynika z dużego jej udziału wśród mieszkańców Sardynii (40%), ale liczebnie małej, jedynie około 350 tys. mężczyzn na tej wyspie. Wywodzi się z tego samego pnia co dynarska, a rozdzielenie czy powstanie tej mutacji wystąpiło około 3500 lat przed naszą erą. Dominuje w Hiszpanii i Francji. Niespodzianką jest występowanie niewielkiej populacji w Rumunii, ale może to być błąd statystyczny w związany z małą ilością próbek. Tym niemniej jest to haplogrupa występująca historycznie i obecnie w wielu regionach Europy. Jednakże przetrwała w znacznej ilości jedynie w basenie Morza Śródziemnego, na Wyspach Brytyjskich i Niemczech. Obecność na Sardynii w tak znacznym procencie tej haplogrupy nie jest związana z  Wandalami, a z zasiedleniem wyspy w dużo wcześniejszym okresie. Może to był jakiś lud żeglarski? Fenicjanie, Kartagina? Jest to haplogrupa, która przetrwała, ale nie rozwinęła się tak jak dynarska.

Haplogrupa I2a2 pre-kelto-germańska

Trzecia liczebnie populacja haplogrupy I wg Eupedii  będąca częścią ludów pre-Kelto-Germańskich (pre-Celto-Germanic) w okresie 5000-1200 BC. Nie mogę się oprzeć aby skomentować ten dziwoląg słowotwórczy. Wiemy, że Niemcy mają ogromny problem ze swoja tożsamością i etnosem historycznym, stąd w różnych nazwach haplogrup dodają słowo Germanic co jeszcze bardziej potwierdza brak jednolitego etnosu historycznego starszego niż 1000 lat (osobiście uważam , że nawet można tu przyjąć kilkaset lat z przełomem w integracji narodów na terenie Niemiec w wieku XIX). Dodatkowo chcą wykazać że pół Europy  ma korzenie germańskie w znaczeniu niemieckie. Obecność hg I2a2 w wielu krajach i etnosach (np. Francja, Włochy, Polska, Rosja) nie można uzasadniać wyłącznie migracjami z terenu obecnych Niemiec lub Skandynawii w późnym okresie Imperium Rzymskiego lub średniowieczu. Rozwijała się w różnych regionach Europy, z tym że najbardziej dynamicznie w Europie Centralnej. Wiarygodność danych liczbowych Eupedii i Wikipedii jest dla tej haplogrupy bardzo wątpliwa, sądzę że bazuje na małej ilości próbek w badaniach statystycznych w innych krajach poza zachodnią Europą. Przykładowo Eupedia zaokrągla dane i podaje że w Rosji jest 0% tej haplogrupy, a faktycznie może być nawet 0,5% co daje populacje 300 tysięcy, może małą, ale potwierdza obecność tej haplogrupy w różnych regionach Europy i jest to więcej niż np. w Belgii czy Szwajcarii.

Wykopaliska archeologiczne i badania DNA kości wskazują obecność tej haplogrupy w wielu rejonach Europy od  tysięcy lat. Intencją osoby lub osób, które wprowadziły nazwę pre-Celto-Germanic było wskazanie, że dotyczy ludności przed Keltami i Germanami w zależności od regionu Europy. Tym niemniej jeśli mówimy np. o obecności tej haplogrupy w Polsce to prawie wszystkim będzie się  kojarzyć- patrząc na nazwę – z osadnictwem Keltów i Germanów. Niewiele osób rozróżnia przedrostek pre- i proto- , a to dwie różne rzeczy. Równie dobrze nazwa hg I2a2 mogłaby być  pre-Kelto-Słowiańska.

Wg badań Francalacciego ta haplogrupa stanowiła około 30% Wandali (R1a 35%!).  To sugeruje, że centralna Europa była wówczas zamieszkana przez dużą populacje hg I2a2. Zresztą osobiście wywodzę Wandali nie ze Skandynawii, ale z centralnej Europy. Ta mieszanka R1a, I2a2, R1b (24%) oraz po 6% I2a1b (dynarska) i I1 może być reprezentatywna dla tego regionu w czasach Cesarstwa Rzymskiego. Patrząc na współczesny udział haplogrup, można wyciągnąć wniosek, że hg pre-Celto-Germanic nie odniosła takiego sukcesu jak dynarska mimo, że I2a2 jest starsza o 10 tysięcy lat od dynarskiej.

Haplogrupa I2a1b1 wyspiarska

Haplogrupa I2a-Isles to najmniejsza w tej klasie. Największe populacje są na Wyspach Brytyjskich (stąd nazwa – haplogrupa wyspiarska. Jest obecna także we Francji i innych krajach (niewielkie klany).Ciekawą grupą jest klan bułgarski, którego członkowie identyfikują się z trackim plemieniem Bessów (Thracian-Bessi Tribe). Ta haplogrupa powstała w tym samym czasie co dynarska. Przetrwała, ale nie rozwinęła się tak jak dynarska.

Dotarcie na Wyspy Brytyjskie nie było trudne. Jeszcze 9 tysięcy lat temu były połączone z kontynentem obszarem zwanym Doggerland w czasie gdy poziom oceanów był niższy o około 100 metrów. Woda była wówczas uwięziona w lodowcach.

vayda

6960total visits,4visits today